Nog maar heel even en dan is het zover, dan beginnen de Olympische spelen. In de aanloop naar de Spelen moet worden bepaald welke atleten Nederland zullen vertegenwoordigen op de Olympische Spelen. En dat leidt nogal wel eens tot een juridische procedure. In dit blog zal ik kort enkele voorbeelden bespreken van geschillen over kwalificatie voor de Olympische Spelen, die zicht dit jaar voordeden. En daarbij gaat het dit keer niet alleen om de atleten zelf.
Dit jaar zijn er dus diverse geschillen geweest die zien op de kwalificatie voor de Olympische Spelen in Tokyo in 2021. De oorzaak zit hem er vaak in dat op de Olympische Spelen slechts een beperkt aantal deelnemers per land, per onderdeel toestaan. En dat betekent dat soms zeer moeilijke keuzes moeten worden gemaakt, die voor de “afgewezen” atleet onrechtvaardig zullen aanvoelen.
De voorbeelden die ik hieronder zal bespreken zijn de volgende.
Voorbeelden van geschillen over kwalificatie voor de Olympische Spelen
Heemskerk & Van Roon (zwemmen)
Zwemster Femke Heemskerk goed voor diverse Olympische medailles en meervoudig wereldkampioen zwemmen, miste het laatste kwalificatiemoment omdat zij in quarantaine moest. Zij had op dat moment al wel voldaan aan de kwalificatievereisten voor het onderdeel 50 meter vrije slag. Op het kwalificatiemoment zwom Valerie van Roon de tweede tijd, was daarmee sneller dan de snelste tijd van Heemskerk en kwalificeerde zij zich voor de Olympische Spelen.
Heemskerk was het hier niet mee eens en startte een procedure bij de tuchtcommissie. De tuchtcommissie oordeelde weliswaar dat de KNZB had de selectieprocedure voor Tokyo correct heeft gevolgd, maar dat deze procedure niet voorzag in een eerlijke kans voor Heemskerk. Daarmee had de KNZB de uitgangspunten van fair access en fair qualification opportunities van het IOC en de Internationale Federaties (en daarmee van de aangesloten bonden) geschonden. Deze voorzagen juist specifiek in regels om iedereen gelijke kwalificatiekansen te geven in tijden van corona.
De tuchtcommissie heeft de voordracht van Van Roon ongeldig verklaard. In samenspraak met de zwemsters is vervolgens een extra kwalificatiemoment ingelast. Heemskerk was daarna de snelste en gaat naar de Spelen.
Polling & Van Dijke (judo)
Een garantie voor geschillen bestaat er bij het judo. Nederland mag per gewichtsklasse maar één atleet afvaardigen. En dat terwijl Nederland in sommige klassen enkele wereldtoppers kent. Dit keer was het raak bij de strijd tussen Kim Polling en Sanne van Dijke, beiden meervoudig Europees Kampioen.
Na diverse selectiemomenten, wees de selectiecommissie Sanne van Dijke om naar de Spelen te gaan. Kim Polling was het hier uiteraard niet mee eens. Zij meent dat ten onrechte meer waarde werd gehecht aan het laatste deel van het kwalificatietraject en zou de selectiecommissie onvolledige statistieken hebben gebruikt.
De selectiecommissie en daarna de bezwaarcommissie en de bond zelf wezen het bezwaar van Polling af.
Julian Jaring (3x3 basketbal)
Een zeer recent bezwaar ziet op de selectie voor het 3×3 basketbal. Dit keer dus geen individuele sport. Het gaat hier dus om de keuze van een coach om speler Julian Jaring niet te selecteren. Hij mag slechts mee als reserve. Jaring was hier niet blij mee omdat hij in de selectie zat die kwalificatie voor de Spelen heeft afgedwongen.
Een dergelijk bezwaar tegen de keuze van een coach is zeer lastig aan te vechten. De coach bepaalt namelijk. Wanneer een dergelijke keuze kan worden aangevochten, kan geen enkele coach meer selecties maken zonder dat dit juridisch wordt aangevochten. Dat is niet de bedoeling.
De vordering van Jaring is dan ook afgewezen. De uitspraak heb ik helaas niet kunnen vinden, maar het zou mij niet verbazen dat dit zal zijn gebeurd op grond van de vrije keuze van een coach om spelers te selecteren en op te stellen.
Vincent Wevers Turnen
Een andere recente zaak is een beetje een vreemde eend in de bijt. Dit keer gaat het namelijk niet om een atleet, maar om een coach. En de insteek van het geschil betreft dan ook niet de kwalificatie- of selectiecriteria, maar een arbeidsrechtelijke zaak.
Het gaat om de turncoach Vincent Wevers die door de turnbond KNGU niet werd toegelaten tot het begeleidingsteam voor de Olympische Spelen. Via de kantonrechter probeerde Wevers – met succes – deze toelating af te dwingen. De kantonrechter oordeelde dat de KNGU in het kader van goed werkgeverschap Wevers tot zijn normale werkzaamheden dient toe te laten en coachen tijdens de Spelen is volgens de kantonrechter een onderdeel van deze werkzaamheden.
Het Gerechtshof zet echter een streep door het oordeel van de kantonrechter en oordeelt dat de KNGU zelf het recht heeft de samenstelling van het begeleidingsteam voor de Spelen te bepalen. Een dergelijk recht om tot dit team te horen bestaat niet automatisch op basis van de arbeidsovereenkomst.